Guido d'Arezzo
Guido d’Arezzo (990-1050) monje benediktarra zen. Bere ikasleei musika irakastea ahalbidetuko zion metodo erraz bat aurkitzea zuen helburu. Soinuek oraindik ez zuten izenik, beraz, lan horri ekin zion lehenik. Nola egin zuen? Bazen San Juan Bautistari eskainitako ereserki bat bere ikasleek entsaioen aurretik beti abestu ohi zutena, Santuak marranta “zitalaren” aurka babes zitzan. Ereserki honek bazuen berezitasun bat. Izan ere, ahapaldi bakoitza aurrekoa baino soinu zorrotzago edo agudoago batez hasten zen, beraz, bigarren ahapaldia lehenengoa baino soinu zorrotzagoan hasten zen, hirugarrena bigarrena baino attuato, eta correla zazpi soinu arte. Horrenbestez, ahapaldi bakoitzeko lehen silaba hartu zuen notei isenta jartzeko.
Ut queant laxis............ (denborarekin “ut” “do” izatera pasa zen)
resonare fibris
mira gestorum
famuli tuorum
solve polluti
labii reatum
Sancte Johannis......... (“si” osatzeko, Santuaren izenaren inizialak hartu zituen kontuan)
Itzulpena: Zure zerbitzariek berriro ere zure obra zoragarriak abestu ahal izan ditzagun, garbi itzazu gure ezpain bekatuz zikinduak. Oh! San Juan!
Hona hemen doinuaren audioa:
https://www.youtube.com/watch?v=3iR3bJKk1Xc
Ordutik notak izen hauekin ezagutzen dira: do, re, mi fa, sol, la eta si. Baina hezkuntzako erromantzeetan bakarrik; bste hizkuntza batzuetan, izendapenak sinplifikatu nahian, alfabetoaren letrak hartu dituzte, A “ la” nota izendatzeko, B “ Si” notarentzat eta hurrenkera horretan, jarraian duzuen bezala:
A B C D E F G
La si do re mi fa sol
Guido izan zen, baita ere, pentagrama asmatu zuena (hasieran tetragrama zen) eta beste hainbat sistema ere bar musika idazten casi ahal izatea ahalbidetu zutenak, gorde ahal izatea.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina